سوالات متدوال

منظور از محلول‌پاشی یا اسپری کردن یعنی پاشش ترکیب کود و آب است که به نسبت مشخص بر  گياهان بالاخص برگها (ساقه و میوه) که اصطلاحاً تغذيه برگی ناميده مي‌شود. اکثر عناصر قابلیت جذب توسط برگ را دارند اما محلول پاشی برخی از عناصر مانند آهن، روی، منگنز، کلسیم و نیتروژن اهمیت بالایی دارند. محلول‌پاشی عمدتا در شرايط نامناسب خاك (بالا بودن pH خاک يا آهكی بودن، عناصر تثبیت شده در خاک) و بروز علايم كمبود کاربرد دارد. اما منظور از کودآبیاری یا کوددهی ریشه ای یعنی کود همراه با آب آبیاری استفاده شود که به انواع آبیاری سنتی (غرقابی) و آبیاری مدرن تحت فشار قطره ای و بارانی انجام میگیرد. در این روش ترکیب کودی از طریق ریشه جذب میشود. برخی از عناصر مانند فسفر از طریق ریشه جذب بهتری دارند و موجب توسعه و تقویت ریشه میشوند. بسته به امکانات در مزارع و باغات و همچنین مرحله رشد گیاهان؛ روش توصیه کودی متفاوت می شود. به عنوان مثال در مرحله تورم جوانه یا قبل از گلدهی در باغات بهتر است از روش محلول پاشی کود فروت ست یا سپهر ۳ استفاده نمود و یا در ابتدای مراحل رشد از کود فسفر قابل جذب ۲۵٪ با ماده آلی به روش کودآبیاری استفاده نمود چرا که جذب فسفر توسط ریشه مهم بوده و هدف کوددهی تحریک ریشه و افزایش ریشه زایی بوده و در این مرحله کودآبیاری اهمیت دارد.

عناصر ماکرو ، عناصری هستند که گیاه میزان بیشتری از آنها را نیاز دارد و مقادیر مصرف بالاتری در تغذیه گیاه دارند. که خود شامل ۲ زیر مجموعه میشود: عناصر ماکرو اولیه که شامل عناصر نیتروژن (ازت) ، فسفر و پتاسیم می باشد. و عناصر ماکرو ثانویه که شامل منیزیم ، کلسیم و گوگرد است.

عناصر ریزمغذی یا میکرو شامل عناصر غذایی هستند که مقدار مصرف کمی در گیاهان دارند اما بسیار حائز اهمیت و تاثیرگذار می باشند. و میبایست در کنار توجه و مصرف عناصر ماکرو ، عناصر میکرو نیز مورد استفاده قرار گیرد. عناصر میکرو که به عنوان کود بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد و با کمبود آن مواجه میشویم شامل عناصر آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بر (بور) و مولیبدن است.

تصمیم گیری برای استفاده از اینکه چه کودی مناسب تر است ممکنه کمی گیج کننده باشه. اما بهتر است بگوییم تمام عناصر غذایی برای تمامی گیاهان ضروری است و بسته به نوع محصول مقادیر آن ها متفاوت می شود. این انتخاب بسته به نوع خاک ، شرایط گیاه شما و تغذیه ای که در گذشته توسط شما انجام شده بستگی دارد. شما میتوانید در بخش توصیه های کودی نوع کودها را در برنامه های تغذیه ای گیاهان مشاهده کنید و یا با کارشناسان ما تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت نمائید. این نکته نیز حائز اهمیت است که در کنار انتخاب کود ، به زمان و نحوه مصرف نیز توجه کنید.

ابتدا باید تشخیص داد که بیماری یا بروز کمبود عناصر در گیاه یا محصول چرا اتفاق افتاده است.برای این موضوع باید میزان آبیاری ، کوددهی و پیشگیری ها برای آفات را مرور کنید. مزارع یا باغات اطراف را بررسی نمایید که آیا با مشکل مشابه شما مواجه شده اند یا خیر. اینکه هر زردی را به کمبود عنصر آهن مرتبط کنیم امری بسیار اشتباه است. چرا که تمامی کمبود عناصر مختلف و بروز بیماری ها و آفات به نوعی ایجاد زردی در گیاه میکنند. تشخیص نوع زردی برای درمان بسیار مهم است. توصیه میشود در این مواقع از کارشناسان کمک گرفته تا نوع بیماری یا کمبود را مشخص کنند و سپس نسبت به رفع آن اقدام نمایید. همچنین شما به صورت عمومی می توانید با مطالعه صفحه تشخیص کمبود عناصر در گیاهان؛ با توضیحات و تصاویر کمبود هر عنصر آشنا شده و با زردهی هایی که در گیاهان مشاهده میکنید، تشخیص دقیق تری داشته باشید.

توصیه میشود ترکیب سموم و کودها انجام نگیرد و در محلول پاشی های جداگانه ای مصرف گردند. چرا که اختلاط باعث کاهش اثرات سم و کود میگردد. در صورت لزوم به ترکیب یک نوع کود و سم یا آفت کش ، ابتدا مقادیری از آنها در ظرف کوچکی ترکیب نموده و در صورت عدم واکنش شدید یا بریده بریده شدن و یا تولید گاز، ترکیب مورد نظر استفاده گردد. سپس در صورت امکان ابتدا چند درخت یا چند بوته را با ترکیب بدست آمده محلول پاشی نمائید و اگر پس از ۳ روز اثرات منفی مشاهده نشد الباقی مزرعه، باغ یا گلخانه را نیز محلولپاشی کنید. همچنین توصیه می گردد موارد زیر حتما رعایت گردد:
·       از اختلاط کود و سم حاوی عنصر مس در ترکیبات تشکیل دهنده خود داری شود.
·       از اختلاط کود با قارچ کش ها اکیداً خودداری شود.
·       از اختلاط کود با علف کش ها ترجیحاً خودداری شود.
·       اختلاط کود با حشره کش ها عموماً بلا مانع است اما توصیه میشود حتما قبل از مصرف تست اختلاط انجام گردد.

برای مصرف کودهای تولیدی ما در این فصول به صورت چالکود، توصیه میشود چالکود در انتهای فصل زمستان انجام پذیرد، به این علت که محصولات دارای جذب بالایی هستند و مناسب چالکود پائیزه نمی باشند. همچنین در فصل پائیز و بعد از برداشت در باغات امکان استفاده از محصولاتی نظیر کود روی کمپلکس شده، کود سپهر ۳ (روی+بُر+نیتروژن+ماده آلی)، کود نیتروژن ۲۰٪ و کود پتاسیم قابل جذب ۳۵٪ به صورت محلول پاشی وجود دارد که میبایست قبل از زرد شدن و ریزش کامل برگها انجام پذیرد. در محصولات زراعی که در این فصول کشت میشود نیز قبل از خواب زمستانه امکان مصرف محصولات وجود داشته و توصیه می شود برای تقویت گیاه نسبت به سرمازدگی از کود پتاسیم قابل جذب ۳۵٪ و کود کلسیم کمپلکس شده استفاده گردد.

با توجه به حساسیت میزان کود مصرفی در گلخانه ها میبایست از مصرف کم یا بیش از حد خودداری نمود و یا در نظر گرفتن شرایط گلخانه ( نظیر کشت خاکی یا غیر خاکی، نوع کشت، کیفیت آب مصرفی و …) برنامه تغذیه ای مناسبی با نظر کارشناسان تنظیم گردد. همچنین توجه به تغذیه قبل از کشت نیز اهمیت شایانی دارد. اما به صورت کلی بعد از کشت به ترکیبات سازنده کودها جهت استفاده در منبع ها و استفاده به روش کودآبیاری توجه گردد. تمامی محصولات ما قابل مصرف به صورت محلول پاشی در گلخانه ها را دارند. و در صورت نیاز به اضافه کردن کودهای ما در کوددهی ریشه ای یا کودآبیاری هفتگی توصیه میشود؛ اندازه گیری pH حتما انجام گردد بالاخص در سیستم های هیدروپونیک. چرا که با توجه اسیدیته محصولات ممکن است نیازی به اضافه نمودن اسید مضاعف به سیستم نباشد. همچنین کوددهی را با دوز حداقلی شروع و به مرور افزایش نمائید تا بهترین دوز با توجه به شرایط گلخانه بدست آید. دوز حداقلی ۱ الی ۲ کیلوگرم در ۱۰۰۰ مترمربع می باشد. در دوره رشد توصیه میشود از کود کلسیم کمپلکس شده به تنهایی و از کود کلات منیزیم، کود سوپر میکرو کامل ۱۳ عنصره و کود کلات آهن ۱۰٪ با ماده آلی همزمان استفاده گردد.

هر ۳ محصول کلات آهن ما دارای اثرات مشابه برای رفع کمبود آهن می باشند و دارای ۱۰ تا ۱۲ درصد آهن کلاته هستند. تفاوت عمده این محصولات در عناصر کمکی آنها می باشد. به طور مثال کود کلات آهن ۱۰ درصد با ماده آلی؛ دارای کلات آهن و ماده آلی می باشد که برای رفع کمبود آهن در محصولات باغی ، زراعی و گلخانه ای قابل مصرف می باشد. کود کلات آهن ۱۰ درصد غنی شده نیز علاوه بر کلات آهن این دارای ۸ عنصر کمکی برای جذب بهتر عنصر آهن می باشد. معمولات کمبود عنصر آهن با کمبود عناصری همچون منگنز ، منیزیم و نیتروژن دارای شباهت می باشد، و احتمال کمبود همزمان این عناصر و کمبود آهن وجود دارد. لذا در این شرایط کود کلات آهن غنی شده می تواند کلروز ها یا زردی های ناشی از کمبود همزمان عناصر مشابه آهن را نیز بر طرف نماید. به صورت کلی توصیه میشود در زمان بروز کمبود آهن، محصولات ما به صورت محلول پاشی مصرف شود و جهت پیشگیری از بروز کمبود آهن به صورت کودآبیاری مصرف گردد.
توضیحات مرتبط در تشخیص تفریقی کمبود عنصر آهن با عناصر دیگر:
·       مشخصات کمبود عنصر آهن در گیاه: زردی برگها ، سبز ماندن رگبرگ ها ، بروز در برگ های جوان
·       تشخیص تفریقی کمبود آهن با عناصر دیگر :
·       نیتروژن: زردی یکنواخت تمام برگ ، بروز در برگ های پیر
·       منیزیم: زردی بین رگبرگها، رنگ پریدگی حاشیه برگ ها، بروز ابتدا در برگ های پیر
·       منگنز: ایجاد خطوط زرد در برگها، سبز مانده رگبرگ ها، سبز ماندن نوک و حاشیه برگ

دوز مصرف محصولات بسته به شرایط خاکی و آبی، نیاز گیاه ، کمبود عناصر، نحوه تغذیه در ادوار گذشته و ... متفاوت می باشد. که میبایست با نظر کارشناسان و برنامه غذایی کود مناسب انتخاب و در زمان مناسب با دوز صحیح استفاده گردد تا اثربخشی مطلوبی را شاهد باشیم. اما به صورت کلی میتوان مقدار مصرف میانگین محصولات پودری را به صورت زیر بیان نمود:
·       میانگین مصرف در محصولات زراعی به روش بذرمال ۲۰۰ گرم کود بازای ۲۰۰ کیلوگرم بذر
·       میانگین مصرف در محصولات زراعی به روش کود آبیاری سنتی یا غرقابی: ۶ الی ۱۰ کیلوگرم
·       میانگین مصرف در محصولات زراعی به روش کوددهی در سیستم آبیاری قطره ای: ۴ الی ۶ کیلوگرم
·       میانگین مصرف در محصولات زراعی به روش محلول پاشی: ۲ الی ۳ کیلوگرم در ۱۰۰۰ لیتر آب

·       میانگین مصرف در محصولات باغی به روش کود آبیاری سنتی یا غرقابی: ۸ الی ۱۲ کیلوگرم
·       میانگین مصرف در محصولات باغی به روش کود آبیاری در سیستم آبیاری قطره ای: ۶ الی ۱۰ کیلوگرم
·       میانگین مصرف در محصولات باغی به روش محلول پاشی: ۲ الی ۳ کیلوگرم در هزار لیتر آب
·       میانگین مصرف در محصولات باغی به روش چالکود: ۵۰ الی ۱۰۰ گرم بازای هر درخت بالغ

·       میانگین مصرف در محصولات گلخانه ای به روش کود آبیاری : ۱ الی ۲ کیلوگرم در ۱۰۰۰ مترمربع
·       میانگین مصرف در محصولات گلخانه ای به روش محلول پاشی: ۱ الی ۳ کیلوگرم در هزار لیتر آب

در گیاهان کلروفیل مسئولیت سبز شدن برگها را به عهده دارد. زمانیکه گیاه در ساخت کلروفیل دچار مشکل میشود، برگها رنگ پریده و زرد شده و به این حالت کلروز یا زردی (Chlorosis) گفته میشود.

در زمانیکه سلول های گیاهی به علت شرایط مختلف نظیر آفات، تنشها، مشکلات تغذیه و ... از بین میروند؛ علائمی در برگها پدیدار میشود که قهوه ای رنگ همانند سوختگی و نشانه از بین رفتن بافت گیاهی در آن قسمت است که به این حالت اصطلاحاً نکروز (Necrosis) گفته میشود.