.

.

توصیه کودی و نگهداری گیاهان خانگی

نگهداری گیاهان خانگی و آپارتمانی

صرف نظر از نوع گیاهانی که در خانه نگهداری میشود عموما عوامل مهم در سلامتی آنها شامل موارد زیر می باشد که رعایت نکردن آنها باعث زرد شدن و آسیب به گیاه میگردد:

آبیاری گیاهان خانگی

آبیاری

نوردهی گیاهان خانگی

نوردهی

دما در گیاهان آپارتمانی

دما و رطوبت

تغذیه گیاهان آپارتمانی

خاک و تغذیه

آبیاری در گیاهان آپارتمانی

آبیاری

آب دهی به گیاهان به روش صحیح ، طول عمر گیاه را تعیین می کند. دمای آب مصرفی نباید بسیار گرم یا سرد باشد تا آسیب به گیاه وارد نشود. خاک در گیاهانی که گلدهی دارند میبایست مرطوب باشد اما از آبیاری بیش از حد و خیس شدن دائمی خاک جلوگیری کنید.
در مورد کاکتوس ها نیز با توجه به ذخیره آب و مواد غذایی به مدت طولانی در اندام های خود، میبایست میزان آبیاری به نوعی باشد که بین خشک و مرطوب نگهداری شود و در زمان زمستان فواصل آبدهی طولانی تری را داشته باشند.
ساده ترین روش برای بررسی اینکه آیا گیاهان به آبیاری احتیاج دارند یا خیر، قرار دادن نوک انگشت در حدود ۲/۵ سانتی متری از بالای خاک است. اگر در نوک انگشت احساس خشکی شود، میتوانید آبیاری نمائید. اما این یک قاعده کلی است که در زمستان برای کاکتوس ها صدق نمی کند.
نوبت های آبیاری در گیاهان متفاوت است چرا که نیازهای منحصر به فرد هر گیاه در طول سال تغییر خواهد کرد. گیاهانی که در کنار پنجره های رو به آفتاب نگهداری میشوند بیشتر از گیاهانی که در گوشه های تاریک منزل یا محل کار نگهداری میشوند نیاز به آب دهی دارند.
گیاهان اغلب در طول زمستان به آب کمتری نیاز دارند. گیاهان در زمان گلدهی و در طول دوره رشد نیاز به آب بیشتری پیدا میکنند.ازینرو باید میزان آبیاری را بر این اساس تنظیم نمائید تا با آبیاری نادرست ریشه گیاه نیز دچار پوسیدگی نگردد.
توجه به گونه ی گیاهان نیز حائز اهمیت است مثلا گیاهانی که فقط هفته ای یکبار به آب نیاز دارند نباید هر روز آبیاری شوند.
عموما کیفیت آب آبیاری برای اغلب گیاهان خانگی با مصرف آب شیر معمولی خانگی مرتفع میشود. اما ممکن است در برخی گونه های گیاهی
نتیجه آبیاری نادرست گیاهان حساس ، ترکیبات شیمیایی موجود در آب شیر تاثیرات منفی در آنها بگذارد. اگر از کیفیت آب مصرفی از لحاظ EC(سختی) و pH (اسیدیته) و عناصر فلزات سنگین مطمئن نیستید از آبیاری خودداری فرمائید.

نوردهی در گیاهان آپارتمانی

نوردهی

شرایط نور دهی گیاهان در حالت های زیر تعریف میشود:
آفتاب کامل: اکثر گیاهان به جز کاکتوس ها نباید در تمام مدت روز در معرض نور مستقیم آفتاب قرار گیرند.
تلفیق آفتاب و سایه: برای اکثر گیاهان بهتر است که درطول روز چند ساعت در زمان صبح یا عصر افتاب دریافت کرده و در مجاورت پنجره شرقی یا غربی قرار گیرند. در گیاهانی که گلدهی دارند نباید در معرض نور خورشید ظهر نیز قرار بگیرند. مناسب ترین حالت برای رشد گیاهان نگهداری در محلی است که تلفیق آفتاب و سایه باشد.
سایه کامل یا کم نور: اکثر گیاهان و بالاخص گیاهانی که گلدهی دارند در شرایط سایه دار یا کم نور به بهترین وجه رشد نمی کنند. با این حال ، برخی از گیاهان میتوانند در این شرایط سازگار باشند و رشد کمی داشته باشند. در این حالت قرار گیری کنار یک پنجره رو به شمال سایه کامل یا نور دهی جزئی را فراهم می کند.
روشن و بدون آفتاب مستقیم: این حالت برای بیشتر گیاهانی که شاخ و برگ دارند و بسیاری از انواع گل های شاخه بریده مناسب است. بهترین مکان برای این حالت ، قرار گرفتن در کنار یک پنجره جنوبی است. اگر پنجره های شرقی و غربی نیز به اندازه کافی بزرگ باشد تا نوردهی مناسبی را ایجاد نماید نیز مناسب است. زیرا گیاه در زمان اوایل ظهر و غروب خورشید در معرض آفتاب مستقیم قرار نمیگیرد.
مشکلات ناشی از دریافت نور کم توسط گیاهان: اگر یک گیاه نور کافی دریافت نکند، مشکلاتی نظیر باز نشدن گلها، رشد ضعیف ، کند و آهسته، برگهای زرد رنگ را بروز میدهد و برگهای جدید که کوچکتر از حد معمول باقی می مانند.
مشکلات ناشی از دریافت نور زیاد توسط گیاهان:گلها به سرعت شکوفا شده و می میرند، برگها خشک و کمرنگ شده و حالت افتادگی پیدا میکنند.

روشنایی مصنوعی:

استفاده از روشنایی مصنوعی برای گیاهان خاص که عموما گلدهی دارند (مانند بنفشه آفریقایی) حتی در زمستان نیز میتواند مفید باشد.
چراغهای خانگی روشنایی مصنوعی محسوب نمیشوند و تأثیر مطلوبی در گیاهان آپارتمانی که به دور از نور خورشید نگهداری میشود را ندارند. روشنایی مصنوعی با استفاده از از لامپ های فلورسنت ایجاد می شود که برای رشد در محیط داخلی منزل طراحی شده و ترکیبی از طیف های رنگ آبی و قرمز را منتشر می کند.
عموما برگها و ساقه گیاهانی که در معرض آفتاب قرار میگیرند و از یک سمت رو به روی پنجره هستند رشد بیشتری دارند. این اتفاق طبیعی بوده و پیشنهاد میشود هر ۲ هفته یکبار گیاه را چرخانده تا قسمت های کمتر آفتاب دیده نیز نور بیشتری دریافت کرده و رشد متوازن گردد.

دما و رطوبت گیاهان خانگی

دما و رطوبت

بهترین دما برای نگهداری اکثر گیاهان خانگی بین 15 الی 24 درجه سانتیگراد میباشد. درجه حرارت بیش از 24 درجه سانتیگراد برای اکثر گیاهان در داخل خانه مناسب نیست و بیش از حد بالا است ، اگرچه در خارج از منزل خوب است اما دلیل اصلی عدم تحمل درجه حرارت بالاتر به علت تفاوت شرایط رطوبت هوا و نور خورشید می باشد. هنگامی که درجه حرارت بالاتر از حد توصیه شده یعنی بالاتر از 24 درجه سانتیگراد میباشد میبایست با اسپری و پاشیدن آب به روی برگها رطوبت و دما را متناسب نمائید. افزایش ناگهانی دما و گرم شدن زیاد منجر به جمع شدن ،پژمردگی ، قهوه ای شدن برگها نیز می شود.
درجه حرارت کمتر از استاندارد یعنی پایین تر از ۱۵ درجه سانتیگراد نیز اثرات مخرب تری نسبت به دمای بالا ایجاد کرده و باعث مرگ گیاه میشود.به خصوص وقتی در دمای پائین همزمان آبیاری نیز انجام بگیرد. عموما افت شدید دما میتواند منجر به زرد شدن و افتادن برگها گردد.
بسیاری از گیاهان خانگی با رطوبت نسبی امکان حیات و رشد دارند اما برخی از گونه ها بالاخص گونه های مناطق استوایی و مناطق گرمسیری به رطوبت بالاتری نیاز داشته و برخی از گونه ها مانند کاکتوس ها با رطوبت کم نیز سازگار هستند.
اصولاً هرچه دما بیشتر باشد و میزان بخار آب کمتر باشد ؛ رطوبت کاهش پیدا میکند. و هرچه دما با داشتن بخار آب بیشتر باشد رطوبت بالاتری را شاهد هستیم.
رشد گیاهان در داخل خانه به صورتیکه هفته ها و ماه ها در یک اتاق بدون رطوبت نگهداری شوند باعث آسیب به گیاه میگردد و اثراتی مثل قهوه ای شدن نوک برگها و ریزش شکوفه ها و خشک شدن برگها را ایجاد مینماید. حتی رطوبت بیش از حد نیز باعث آسیب به گیاه و پوسیدگی برگ ها و ساقه ها می شود.
ساده ترین راهکار برای ایجاد رطوبت مناسب برای گیاهان خانگی اسپری آب به روی برگها بوده و یا میتوان از دستگاه های رطوبت ساز برای متناسب کردن رطوبت محیط استفاده نمود.

خاک و تغذیه گیاهان خانگی

خاک و تغذیه

تغذیه صحیح گیاهان برای تأمین مواد غذایی که در طول فصل رشد مورد نیاز است، دارای اهمیت می باشد. برخی از افراد گیاهان را به اندازه کافی کود دهی نمی کنند و برخی دیگر بیش از حد از انواع کودهای مختلف استفاده میکنند که هر دو اشتباه و غیر اصولی است.
شانزده عنصر شیمیایی برای رشد و بقای گیاه مهم است. از این عناصر 3 ماده مغذی غیر معدنی که شامل عناصر شیمیایی هیدروژن (H) ، اکسیژن (O) و کربن (C) هستند طور طبیعی در جو اطراف ما و آب یافت می شوند و اهمیت ویژه ای در گیاه جهت انجام فتوسنتز ایفا میکند، در چرخه فتوسنتز دی اکسید کربن (CO2) ، آب (H2O) و نور خورشید مهار شده و از آنها برای سنتز مواد غذایی به شکل گلوکز یا قند و تولید اکسیژن  (O2 ) در گیاه استفاده می شود.
برای به دست آوردن سلامت و رشد بهینه گیاهان ، خاک نقش مهمی در گیاه داشته و می تواند حاوی عناصر غذایی مفید باشد اما در بسیاری از موارد قابل استفاده بودن عناصر غذایی موجود در خاک توسط گیاهان نکته ای مهمتر است. چرا که شرایط خاک تاثیر مستقیمی در دسترس بودن یا نبودن عناصر غذایی توسط گیاه دارد.
علاوه بر این ،بافت خاک از لحاظ مقادیر تشکیل دهنده در حفظ آب ، حاصلخیزی خاک نیز تاثیر بسزایی دارد. همچنین pH خاک یا اسیدیته خاک که نشان دهنده میزان اسیدی یا قلیایی بودن خاک است عامل بسیار مهمی در ایجاد قابلیت جذب عناصر توسط گیاه دارد.
برای اکثر گیاهان خانگی تهیه ترکیب کودی که قابلیت محلول شدن در آب را دارند، پیشنهاد میگردد. این کودها یا به صورت پودری یا به صورت مایع بوده که در هر دو صورت برای استفاده نیاز به ترکیب و رقیق شدن با آب دارند. با استفاده از محلول بدست آمده میبایست با توجه به نوع گیاه هفته ای یکبار ، 2 هفته یکبار یا ماهی یکبار کوددهی انجام شود تا هم گیاه تغذیه مناسبی داشته باشد و هم خاک از لحاظ عناصر غذایی غنی شود. محلول کودی مورد استفاده بسته به نوع گیاه، نیاز غذایی و کمبود عناصر متفاوت می باشد.
وقتی گفته میشود محلول کودی تهیه شود به این معناست که کودی متعادل از عناصر پر مصرف (نیتروژن،فسفر،پتاسیم،منیزیم،کلسیم) و عناصر کم مصرف یا میکروالمنت (آهن،منگنز،روی،مس،بر،مولیبدن) برای بالانس تغذیه تهیه شود. عناصر پر مصرف به این معنی است که گیاه برای رشد به مقدار بیشتری از این عناصر نیاز دارد و عناصر کم مصرف به این معناست که میزان استفاده از آنها کمتر می باشد اما بسیار حائز اهمیت و ضروری میباشند. این نکته نیز قابل اهمیت است که تمامی عناصر اصولا با یکدیگر ارتباط داشته و متعادل بودن آنها مهم است. ازینرو نباید فقط از یک نوع کود یا یک نوع عنصر به صورت همیشگی برای گیاهان استفاده نمود.

نشانه های کمبود تغذیه ای

  • رشد آهسته و ضعیف
  • عدم توسعه برگ و شاخه های جدید
  • عدم گلدهی و کوچک ماندن گل ها
  • ضعف و رنگ پریدگی برگها
  • زرد شدن برگها

به این نکته توجه داشته باشید که کمبود هر یک از عناصر باعث ایجاد یک نوع زردی در برگ میشود که تشخیص آن مهم است، پس این عقیده که هر زردی مربوط به کمبود یک نوع عنصر مثل آهن است صحیح نمی باشد.
توصیه میشود در صورت کمبود تغذیه ای از کودهای کامل که دارای تمامی عناصر مورد نیاز گیاه میباشد استفاده نمائید تا تعادل تغذیه ای برقرار شود.

نشانه های کوددهی بیش از حد

  • رشد آهسته و ضعیف پس از یک دوره نرمال رشدی به علت شوک وارد شدن به گیاه و در نهایت توقف رشد
  • پژمرده شدن گیاه
  • ضعیف شدن و پوسیدگی ریشه
  • از دست دادن برگهای پایینی گیاه

توصیه میشود اگر بیش از حد کوددهی کرده اید ، گیاه را با آب خالی آبیاری نمائید تا مقادیر بالای کود شسته شده و از بین برود. و تا یک یا دو ماه بعد کوددهی انجام نشود تا گیاه از این حالت خارج شده و به رشد طبیعی برگردد. راهکار دیگر جایگزینی خاک گلدان است و در این حالت نیز تا ۲ ماه بعد از جایگزینی خاک گلدان کوددهی انجام نگردد.

توصیه کودی گیاهان آپارتمانی

توصیه عمومی استفاده از کودها برای گیاهان خانگی

تقسیم بندی های مختلفی برای گیاهان خانگی میتوان تعریف کرد، اما در اینجا با توجه به نحوه کوددهی برای گیاهان خانگی که نگهداری میشود به موارد زیر دسته بندی مینمائیم:

  • گیاهان که گلدهی دارند.
  • گیاهان که دارای شاخ و برگ هستند.
  • کاکتوس ها و ساکولنت ها
  • انواع بونسای
  • بامبو و گل های شاخه بریده

زمان و روش کوددهی :

زمان کوددهی و تغذیه برای بیشتر گیاهان در طول فصل رشد (بهار تا پاییز) باید صورت گیرد، همچنین گیاهانی که در فصل زمستان رشد نمیکنند نباید کوددهی برایشان انجام شود. چرا که گیاهان به یک دوره استراحت نیاز دارند که میزان تغذیه و آبیاری کاهش پیدا میکند. (توجه به این نکته توسط بسیاری از پرورش دهندگان نادیده گرفته می شود.) اگر گیاه شما در آغاز زمستان اثراتی از رشد بیشتر ندارد نشان دهنده فرا رسیدن زمستان و زمان استراحت گیاه می باشد.
زمانی که گیاه جدید تهیه میکنید یا خاک گیاه را تعویض میکنید به علت دارا بودن مقادیر عناصر در مخلوط خاکی تهیه شده نیازی نیست تا یکماه بعد کوددهی نمائید.
توصیه میشود به دستورالعمل های مربوط به زمان و دوز استفاده از کود تهیه شده دقت کنید. همچنین توصیه میشود در مورد نوع گیاه خانگی که نگهداری میکنید اطلاعات کافی از نظر تغذیه آنها داشته باشید چرا که بسیاری از گیاهان هر هفته به تغذیه احتیاج ندارند و بهتر است ماهی یکبار کوددهی شوند. مخصوصا گیاهانی که در شرایط کم نور رشد میکنند و اصولا رشد کمتری دارند به کوددهی کمتری نیاز دارند.
توجه به روش کوددهی نیز حائز اهمیت بوده؛ عموما مواد غذایی یا کودی از طریق ریشه یا برگ گیاهان جذب میشود. توصیه میشود برای اکثر گیاهان آپارتمانی کوددهی از طریق ریشه و ریختن ترکیب محلول کود و آب به خاک صورت گیرد چرا که این روش مطمئن تر و امکان آسیب دیدن گیاه شما کمتر میباشد.
 از محلول پاشی (اسپری کردن) ترکیب کود و آب به هیچ وجه برای گیاهان زینتی حساس یا گیاهانی که گلدهی دارند استفاده نشود. چرا که در صورت عدم رعایت دوز مناسب کود امکان آسیب مستقیم به گل و گیاه دور از انتظار نیست.

جدول نحوه مصرف عمومی کودهای خانگی شرکت فن آور سپهر پارمیس

نوع  گیاه

کود پیشنهادی 

میزان مصرف

زمان و نحوه مصرف

گیاهانی که گلدهی دارند

کود پودری سوپر میکرو کامل ۱۳ عنصره

 یا

کود مایع سوپر میکرو کامل ۱۱ عنصره

نصف قاشق چایخوری از کود پودری یا ۳۰ قطره از کود مایع در ۱/۵ نیم لیتر آب ترکیب شود.

یکبار در ماه به صورت کودآبیاری در طول فصل رشد

گیاهان دارای شاخ و برگ

کود پودری سوپر میکرو کامل ۱۳ عنصره 

یا

کود مایع سوپر میکرو کامل ۱۱ عنصره

یا

کود پودری کلات آهن ۱۰ ٪ غنی شده

نصف قاشق چایخوری از کود پودری یا ۳۰ قطره از کود مایع در ۱/۵ نیم لیتر آب ترکیب شود.

هر ۱۵ روز یکبار به صورت کود آبیاری در طول فصل رشد

کاکتوس ها

کود مایع مخصوص کاکتوس قطره ای

۳۰ قطره در یک لیتر آب ترکیب شود.

هر ۱۵ روز یکبار به صورت کود آبیاری در طول فصل رشد

انواع بونسای

کود پودری کلات آهن ۱۰ ٪ با ماده آلی

نصف قاشق چایخوری از کود پودری در ۲/۵ لیتر آب ترکیب شود.

یکبار در ماه به صورت کودآبیاری در طول فصل رشد

بامبو و گل های شاخه بریده

کود مایع مخصوص بامبو قطره ای

۳۰ قطره در یک لیتر آب ترکیب شود.

هر ۱۵ روز یکبار به صورت کود آبیاری در طول فصل رشد

  • در قسمت کودهای پیشنهادی ، استفاده از یک نوع کود کفایت میکند.
  • بعد از تهیه ترکیب کودی با آب طبق توصیه میزان مصرف، به مقداری که همیشه آبیاری میکردید در زمانهای مشخص شده از این ترکیب و محلول استفاده کنید.
  • در زمانی که گیاه رشد نیمکند و فصل زمستان کوددهی را متوقف نمائید.
  • منظور از کودآبیاری ، استفاده از ترکیب کودی به صورت آبیاری به خاک گیاه می باشد.
  • از محلول پاشی ترکیبات به روی گیاهانی که گلدهی دارند اکیدا خودداری فرمائید.
  • جهت محلول پاشی به گیاهانی که دارای شاخ و برگ هستند میبایست نصف قاشق چایخوری از کود پودری را در ۲/۵ لیتر آب ترکیب کرده و ماهی یکبار از فاصله ۴۰ سانتی به گیاه و برگ ها اسپری نمائید.
کودهای خانگی سپهر پارمیس